Hoogbegaafheid. Een rotwoord vind ik zelf. Beladen met vooroordelen over kinderen die op hun 9e al Chopin spelen en op middelbare school leeftijd hun eerste twee universitaire studies afronden. Met associaties van hijgerige ouders, beter voelen en nerd-achtige dingen. Dat is het beslist niet! Hoogbegaafdheid kenmerkt zich naast een hoge intelligentie vooral door het anders zijn: sneller en complexer denken, sneller en breder verbanden zien, een sterk rechtvaardigheidsgevoel, loyaliteit, een enorme drive om te ontwikkelen en verbeteren. HB’ers kunnen zich vol overgave verdiepen in dingen die ze interessant vinden en hebben grote moeite om energie te steken in dingen die ze niet interessant vinden of waar ze het nut niet van inzien. HB’ers functioneren op een andere frequentie dan het grootste deel van de bevolking; “ze zijn anders bedraad”, zegt men wel. Zeker als je niet van je eigen HB-zijn bewust bent, zorgt het voor frustratie, verveling, eenzaamheid, twijfel en ook vaak een laag zelfbeeld. Ik kan het na al die jaren niet meer opbrengen om altijd met de handrem erop te werken en steeds veel stappen terug te doen in mijn denken en dan nog te snel te gaan voor anderen. Ik lever dan teveel essentieels van mijzelf in.
Hoogbegaafdheid is dus méér dan intelligentie alleen. Het gaat (vooral) ook om de specifieke persoonskernmerken. Dit boek is erg informatief als het om HB gaat. Klik op de omslag voor een BOL.com linkje:
Ongeveer 2 á 3 procent van de bevolking is HB. Ik zelf heb me altijd “anders” gevoeld, maar wist niet wat. Het slimste jongetje van de klas op de basisschool. Hoefde nooit te leren. Meester Henkel gaf me extra uitdagingen omdat hij zag dat ik me verveelde. Op de middelbare school gebeurde het tegendeel. Hier is geprobeerd om mij klein te houden in een autoritair regiem. Het behalen van het Elfstedenkruisje in 1986 kostte me drie dagen nablijven in plaats van een compliment. Ik ging van een rapport met negens en tienen in de VWO brugklas naar zitten blijven in de HAVO, MAVO diploma, van school af, 4 HAVO in 3 maanden doen en daarna afronden. Mijn HBO opleiding Milieukunde was multidisciplinair. Je mocht, nee je móest, vraagstukken in hun totaliteit analyseren en aanpakken. Dat paste uitstekend bij mij: grenzeloos denken. Ook een breed vakkenpakket maakte dat het niet saai werd, met vakken als bestuurskunde, recht, planologie, psychologie, sociologie, ecologie, fysische en chemische milieukunde en communicatievakken. Dat laatste werd mijn hoofprofiel. Toen ik begon te werken, ben ik helemaal de richting van communicatie op gerold. Mijn drive was bouwen. Niet dingen bij toeval doen maar omdat er een gedachte achter zit. Handiger, logischer, dingen in het totale verband en vanuit een hoger perspectief bezien. Na een aantal banen werd ik ZZP’er. Ook hier in elke opdracht gezocht naar ruimte om een afdeling en een organisatie te helpen uit de waan van de dag te komen. Dingen vanuit visie en strategie te organiseren. Vanuit overzicht gaan werken. Hoe anders kon het dat ik er met mijn 32 uur zonder problemen de banen van twee weg gevallen fulltime collega’s bij deed? Gaandeweg ontdekte ik dat hier mijn missie lag. Het reguliere communicatieadvieswerk deed ik er wel bij, maar ook vooral om zichtbaar te maken hoe dingen werken als je het vanuit visie en strategie benaderde. En dat communicatie zonder verbinding met organisatie in feite weinig meerwaarde voor de organisatie heeft.
Bij het gesprek voor mijn laatste klus heb ik duidelijk aangegeven dat hier mijn drive zat, en ik hier mijn voldoening haalde. Daar waren ze erg blij mee. In de praktijk echter, bleek er geen enkele behoefte aan en werd ik gedwongen in de waan van de dag te werken, zonder dat er een basis lag. Ik had allemaal plezierige en deskundige collega’s maar ik zag ze elke dag weer spartelen en mocht niet helpen om meer vanuit beleid en structuur te gaan werken. Ook de opdrachtgever zag dat het zo niet werkte en ik was blij dat het stopte. Opnieuw vroeg ik me af waarom men in de waan van de dag wil blijven ploeteren terwijl ik graag wil helpen omdat het zoveel soepeler, efficiënter en leuker kan. Er rijzen dan nog meer twijfels over jezelf op.
Toen ik deze twijfels uitsprak, werd ik door twee mensen op hoogbegaafdheid gewezen. Sterker nog; ze vroegen of ik niet wist het te zijn. Ik las het (gratis) e-book dat aan te vragen is op www.giftedpeople.eu en in één klap vielen alle puzzelstukjes voor mij op hun plek. Dat boek ging gewoon voor 95% over mij. Opluchting. Een last van m’n schouders. Ik volgde op eigen initiatief en kosten een jaar lang het Insight coachingtraject (wat mij eerlijk gezegd niet veel nieuws opleverde) en was er klaar voor om met hernieuwde inzichten eindelijk eens ergens echt tot mijn recht te komen. Een grote les uit het traject: vind een werkplek waar je niet slechts getolereerd wordt, maar juist gewaardeerd om het unieke dat jij te bieden hebt. Dus onder andere een werkplek met ruimte om buiten de lijntjes te kleuren en initiatief en verantwoordelijkheid te mogen nemen.
Al gedurende het traject heb ik gezocht naar dergelijke functies en werkplekken en ik heb ze niet kunnen vinden. Ik herken in elke vacature het beperkte denken over de rol van communicatie in een organisatie en de traditionele rol van de adviseur. Ik heb mezelf via deze site en op LinkedIn zichtbaar proberen te maken met een ander geluid en ook als persoon die als snelle, conceptuele denker met visie een echte meerwaarde kan leveren aan organisaties, maar deze positionering heeft niks opgeleverd. Omdat ik steeds meer het gevoel krijg dat niemand er op zit te wachten om communicatie daadwerkelijk uit de waan van de dag te halen én (al dan niet terecht) dat ik mezelf als steeds meer te kijk zet op een manier die gevoelsmatig eerder afwijzing dan erkenning teweeg brengt, heb ik besloten een punt te zetten. Ik begraaf mijn ambitie voor wat betreft communicatie, tenzij zich alsnog een partij meldt hierin geïnteresseerd te zijn. Deze breuk met het verleden schept voor mijn ruimte om verder te kijken. Dit betekent ook dat ik mijn LinkedIn heb verwijderd. Alles dat ik voorheen deed, is historie die er niet meer toe doet. Ik wil mezelf zijn en niet anders voordoen dan ik ben op dat in mijn beleving hijgerige platform. Ik doe er niet meer aan mee. Wederom opluchting en onmiddellijk ruimte in m’n hoofd.
Dus hier sta ik dan. HB’er met een open toekomst voor zich. Ervaring en competenties genoeg. Niet meer blijven hangen in de ambitie om organisaties die daar geen behoefte aan lijken te hebben, verder te helpen met communicatie en organisatie. Dat schept ruimte voor nieuwe kansen en elke stap vooruit is er een.
Voor wat meer beeldvorming zijn hier twee verhelderende video’s over HB:
Een nieuw boek dat ik las, is Uitzonderlijk Talent, door Frans Corten. Ook voor dit boek een link naar BOL.
Interview hoogbegaafdheid
In het begin van 2024 heb ik meegewerkt aan een interview door Bedrock Magazine. Sommige mensen vonden dat “dapper”. Ik zelf schaam me er niet voor om HB te zijn of voor alle strubbelingen die dat voor mij met zich mee brengt, vooral in al die jaren dat ik het niet van mezelf wist. Ik leg het liever uit voor wat meer begrip bij het woord “hoogbegaafd”. Een linkje naar dat interview vind je HIER .
N.a.v. dat interview werd ik in april van dat jaar benaderd door de redactie van de Publieke Tribune; het zaterdagmiddagprogramma op NPO Radio 1. Op 13 april zat ik met nog drie anderen in de live uitzending over hoogbegaafdheid. Aafke zat gezellig in de regiekamer te kijken en te luisteren. Ik kreeg vanuit HB Facebookpagina’s veel mooie reacties op deze uitzending.
“Op je twaalfde naar de universiteit en promoveren op je twintigste. Dat is vaak ons beeld van hoogbegaafdheid. Maar de realiteit is complexer: veel hoogbegaafden lopen in het onderwijs of op hun werk tegen allerlei problemen aan. Wat als je uitvalt doordat je te slim bent voor het systeem? In de Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met hoogbegaafden over wat een tweesnijdend zwaard lijkt te zijn: de glans van intellectuele bekwaamheid aan de ene kant. En misvattingen aan de andere kant. Is het dan nog werkelijk een gave te noemen? Te gast: Hank Prinsen, Sima de Bruyn-Daoud, Paul Stam en Ilain Kortram.”
Terug luisteren kan via de site van Human. KLIK HIER
Terug luisteren kan ook via Spotify. Klik hier voor de link of luister rechtstreeks vanaf deze pagina
Ik ervaar het trouwens als erg fijn om af en toe deel uit te maken van een groep HB’ers. Daar ervaar ik veel herkenning en voel ik niet steeds anders te zijn of onvoldoende begrepen te worden. Het feit dat er zovelen zijn die hetzelfde meemaken, bevestigt voor mij dat er niks mis met me is; iets dat ik door de jaren heen wel steeds meer was gaan voelen. We zijn allemaal alleen maar op eenzelfde manier een beetje anders. Aafke en ik lopen regelmatig een wandeling met een groepje HB”ers. Ik ben lid van een WhatsApp HB community waarin ik twee kanalen volg en van een paar Facebookgroepen. Ik kan elke HB’er aanraden om IRL of online andere HB’ers te ontmoeten.